Tüp bebek tedavisi resmi olarak yumurtalıkların uyarılmasıyla başlasa da, ondan önce geçen hazırlık süreci tedavinin temelini oluşturur. Bu dönem hem fiziksel hem de psikolojik olarak çiftlerin tedaviye hazırlanmasını sağlar.
Hazırlık süreci genellikle adetin ilk gününden itibaren başlar ve ilk enjeksiyonların uygulanmasına kadar olan dönemi kapsar. Ancak bu süre kişiden kişiye değişebilir.
Adım | Açıklama |
---|---|
İlk Muayene ve Değerlendirme | Yumurtalık rezervi, hormon düzeyleri, rahim durumu ve sperm analizi yapılır. |
Tıbbi Testler | Kan tahlilleri, ultrason, smear testi, HSG (rahim filmi) gibi testler yapılır. |
Tedavi Planlaması | Hangi protokolün uygulanacağı, ilaç dozu, döngü tipi belirlenir. |
Vitamin & Destekleyici Takviyeler | Vücudun tedaviye hazırlanması için takviye desteği başlanabilir. |
İlaç Eğitimi | Enjeksiyonların nasıl yapılacağı anlatılır. |
Bu dönemde adet döngüsünün ilk günü çok önemlidir. Tedavi buna göre planlanır.
Sigara, alkol, kafein gibi alışkanlıklardan uzak durulması önerilir.
Çiftlerin her ikisi de bu süreçte kontrole çağrılabilir.
Tedavi öncesi stres yönetimi, başarı oranını etkileyen unsurlardandır.
Hazırlık dönemi, teknik olarak tedavi süresine dâhil edilmese de aslında başarının ilk adımıdır. Çünkü bu süreçte yapılan testler ve alınan kararlar, ilerleyen aşamaların seyrini belirler.
Tüp bebek tedavisinin en aktif ve yoğun kısmı bu aşamadır. Yumurtalıkların kontrollü bir şekilde uyarılması, kaliteli ve çok sayıda yumurta üretimini amaçlar. Bu sayede döllenme ve sağlıklı embriyo oluşumu ihtimali artırılır.
Bu süreç genellikle adet döngüsünün 2. veya 3. günü başlar ve ortalama 10 gün sürer. Ancak hormon düzeyleri ve yumurta yanıtına göre süre bireysel olarak değişebilir.
Gün | İşlem | Açıklama |
---|---|---|
1 | İlk Enjeksiyon | Yumurtalıklar FSH/LH hormonlarıyla uyarılır. |
3–5 | Kan Testi & Ultrason | Yumurtaların gelişimi izlenir, doz ayarlamaları yapılabilir. |
6–8 | Ara Kontroller | Yumurta folikülleri büyüdükçe gelişim izlenir. |
9–11 | “Trigger Shot” (Çatlatma) | Yumurtalar olgunlaştığında HCG iğnesi yapılır. |
12 | Yumurta Toplama Planlanır | HCG'den 34–36 saat sonra yumurtalar toplanır. |
Enjeksiyonlar genellikle karın bölgesinden yapılır ve çoğu kişi bu işlemi evde kendisi gerçekleştirir.
Ara kontroller çok önemlidir; yumurtaların aşırı uyarılması (OHSS) gibi riskler bu dönemde tespit edilir.
Çatlatma iğnesi (HCG), yumurta toplama günü için zamanlama açısından kritiktir—saat şaşmamalı!
Bu aşamada hedef, hem sayıca fazla hem de kaliteli yumurta elde etmektir. Çünkü her yumurta döllenemeyebilir, her döllenme sağlıklı embriyo oluşturmayabilir.
Yumurtalıklar uyarıldı, foliküller gelişti ve HCG iğnesi yapıldı. Şimdi sıra geldi: yumurtaların toplanması, döllenmesi ve embriyoların gelişim sürecine!
Bu aşama, yumurtaların toplanmasıyla başlar ve döllenme sonrası embriyoların gelişiminin izlendiği birkaç günü kapsar.
HCG iğnesinden yaklaşık 36 saat sonra yapılır.
Hafif anestezi altında vajinal ultrason eşliğinde yapılır.
İşlem 15–20 dakika sürer, aynı gün taburcu olunur.
Ortalama 8–15 olgun yumurta toplanır.
Toplanan yumurtalara eş zamanlı olarak sperm eklenir.
Klasik IVF: Sperm ve yumurta aynı ortama konur.
ICSI: Her bir yumurtanın içine mikroskop altında tek bir sperm enjekte edilir (daha çok tercih edilir).
16–20 saat sonra döllenme başarı oranı gözlenir.
Döllenen yumurtalar artık embriyo adayıdır.
günden itibaren hücre bölünmeleri izlenir.
gün sonunda kaliteli embriyolar “blastosist” evresine ulaşır.
Gün | İşlem | Not |
---|---|---|
0 | Yumurta toplama | Anestezi ile yapılır |
1 | Döllenme | IVF/ICSI uygulanır |
2–5 | Embriyo gelişimi izlenir | Kaliteli embriyolar seçilir |
5 | Transfer yapılabilir | Ya da embriyolar dondurulabilir |
Tüm embriyolar transfer edilmez, sadece en kaliteli olanlar seçilir.
Diğer embriyolar dondurulabilir (frozen transfer için).
Embriyologlar, gelişim sürecini embriyoskop gibi cihazlarla izleyebilir.
Bu aşama; bilimin, mikroskobun ve zamanlamanın mükemmel bir dansıdır.
Embriyo seçildi, gelişimi izlendi ve artık transfer zamanı geldi! Ancak bu, sürecin sona erdiği değil; en kritik bekleyişin başladığı aşamadır.
Transfer sonrası geçen günler, hem duygusal hem de fizyolojik açıdan oldukça hassastır.
Embriyo transferi sonrası, kanda gebelik testi yapılana kadar geçen süre genellikle 12 ila 14 gün arasındadır. Bu döneme “bekleme süreci” denir.
Genellikle 5. gün (blastosist evresi) yapılır.
Acısız ve anestezisiz bir işlemdir (jinekolojik muayene gibi).
Transfer sonrası 10–15 dakika dinlenilir, sonra taburcu olunur.
Rahmin embriyoyu kabul etmesi ve desteklemesi için vajinal, enjeksiyon ya da ağız yoluyla progesteron uygulanır.
Bu destek, gebelik oluşursa genellikle 10. haftaya kadar devam eder.
Transfer sonrası yaklaşık 12. gün kanda beta-HCG testi yapılır.
5 mIU/mL üzerindeki değerlerde gebelik şüphesi oluşur.
Değerler artarak ilerlerse gebelik kesesi ultrasonda görülebilir.
Konu | Bilgi |
---|---|
Dinlenme | Aşırı hareketsizlik gerekmez ama ağır efordan kaçınılmalıdır. |
Duygusal Durum | Bu dönemde stres, umut ve endişe karışıktır. Psikolojik destek önemlidir. |
Belirti Beklentisi | Karın ağrısı, lekelenme, meme hassasiyeti olabilir ama gebeliğin kesin işareti sayılmaz. |
İşte en çok sorulan sorulardan biri...
“Hiçbir şey hissetmiyorum, acaba tutmadı mı?”
“Kasıklarım ağrıyor, bu iyi mi kötü mü?”
Bu soruların net cevabı yok. Çünkü vücut her gebeliğe farklı tepki verir.
En doğru sonuç, kan testiyle alınır. Bu yüzden bu süreçte sakin kalmak en büyük başarıdır.
Tüp bebek tedavisi, birçok farklı aşamadan oluşur. Her biri belirli bir süre alır ve sürecin toplam uzunluğu kişiye özel değişebilir. Ancak ortalama değerlerle genel bir zaman çizelgesi oluşturmak mümkündür.
Hazırlık süreci dahil edildiğinde, ilk adetten embriyo transferine kadar olan süreç yaklaşık 28–40 gün sürer. Dondurulmuş embriyo transferleri ya da PGT gibi ek işlemler bu süreyi uzatabilir.
Aşama | Süre | Açıklama |
---|---|---|
Hazırlık Süreci | 2–3 hafta | İlk testler, planlama, ilaç eğitimi |
Yumurtalıkların Uyarılması | 8–12 gün | Günlük iğneler, ara kontroller |
Yumurta Toplama ve Döllenme | 2–3 gün | Toplama sonrası döllenme işlemi |
Embriyo Gelişimi | 3–5 gün | Embriyo kalitesi izlenir |
Embriyo Transferi | 1 gün | Basit, anestezisiz işlem |
Bekleme Süreci (Beta-HCG testi) | 10–14 gün | Gebelik sonucu alınır |
Süreler hastanın yaşına, yumurta rezervine, kullanılan protokole göre değişebilir.
İkinci denemelerde (örneğin dondurulmuş embriyo transferi) süreç daha kısa olabilir.
PGT, genetik test, embriyo dondurma gibi işlemler süreyi 1–2 hafta uzatabilir.
Tüp bebek tedavisi, sabır ve istikrar gerektiren bir süreçtir. Sürenin uzunluğu göz korkutsa da, adımlar bilinçli bir şekilde takip edildiğinde her gün umutla dolu bir adıma dönüşür.